De buurtcommissie Duurzaam Prinsejagt3 krijgt vragen. En daar zoeken we de antwoorden bij. Dat is niet altijd makkelijk, want er is veel informatie. Wat is waar? Hoe zit het dan precies? Die handschoen pakken we graag samen op. Hieronder doen we er verslag van.

Let op: de antwoorden zijn niet heilig. Vaar er niet blind op. Reacties welkom. Antwoorden kunnen veranderen, met het voortschrijden van ons inzicht.

Isolatie… wat levert het op voor onze huizen in Prinsejagt3?
Wat is het plan van de gemeente met onze buurt?
Wordt onze wijk aangesloten op een warmtenet?
Wat zijn de praktische dingen die kunnen helpen om mijn huis comfortabeler te maken?
Die stalen kozijnen… wat moeten we daar mee?
Mijn CV-ketel is aan vervanging toe. Wat adviseren jullie?
Zijn er al dakpannen te koop die tegelijkertijd zonnepaneel zijn?
Een quooker… is dat wel echt duurzaam?
Help, ik zie door de bomen het bos niet meer. Wat zijn nu echt objectieve bronnen?

Isolatie… wat levert het op voor onze huizen in Prinsejagt 3?

Goede isolatie en kierdichting is essentieel. Immers, warmte die niet ‘zomaar’ vervliegt, hoef je niet (bij) te verwarmen. 

De dakisolatie is het belangrijkst. Warme lucht vanuit beneden gelegen verdiepingen stijgt op naar de zolder. Ook wanneer je de zolder weinig gebruikt en je er om die reden geen verwarming hebt aanstaan, verdwijnt een groot deel van de warmte door het dak. Door een slecht geïsoleerd dak verdwijnt ongeveer 30% van de warmte. De woningen in onze wijk zijn goed van binnenuit na te isoleren. Tussen de gordingen is ca 12 tot 14 cm isolatie te plaatsen, wat goed is voor een isolatiewaarde van 6,0 m2K/W (of hoger). Dit is gelijk aan de huidige nieuwbouw-eisen. Veel hogere isolatiewaarden levert verhoudingsgewijs niet veel meer winst, maar kost wel meer in aanschaf.

De op één na belangrijkste isolatie is de gevelisolatie. Veel warmte (ca. 20%) verdwijnt nl. via de gevel(s) en openingen (ramen, deuren, glas). Goed om te realiseren is dat de gevels van de woningen in onze wijk met na-isolatie in de spouw een maximale isolatiewaarde van ca. 2,0 m2K/W kan bereiken. Wil je in de richting van ‘nieuwbouw isolatie-waarden’ (4,5 m2K/W) komen, zul je moeten denken een ingrijpender maatregelen, zoals voorzetwanden met isolatie, tripleglas en goede kozijnen.

Tenslotte levert vloerisolatie naast een verminderd warmteverlies ook een comfortverbetering: warme(re) voeten. Met PUR kun je isolatiewaarden van 2,0 tot 3,5 m2K/W bereiken, maar er zijn ook nadelen aan het gebruik van PUR (chemisch materiaal met kwalijke dampen bij verkeerde aanbrenging & lastig te verwijderen). Ook kun je isolatieplaten aanbrengen aan de onderkant, in de kruipruimte. Een alternatief is bijvoorbeeld Tonzon (‘Thermoskussens’), maar daar zijn wisselde ervarigen mee. 

Alle isolatie moet een beetje met elkaar in balans zijn. Zwakke punt in onze huizen is de gevel (raam & spouw). Doe je niets in de gevel, dan heeft een hoge isolatiewaarde in het dak minder zin. 

Meer informatie vind je hier: https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/energiezuinig-huis/isoleren-en-besparen/

Wat is het plan van de gemeente voor onze buurt?

Dat is nog niet bekend. Voor elke wijk moet in er 2021 een plan liggen. Hoe dat er voor onze wijk uitziet, is nog niet bekend. Wel lijkt het erop dat onze wijk niet gekoppeld zal worden aan een warmtenet. Duurzaamheid moet daarom vooral komen door het verduurzamen van individuele huizen en klein-collectieve maatregelen. 

Wordt onze wijk aangesloten op een warmtenet?

Nee, zoals het er nu uitziet niet.

Wat zijn de praktische dingen die kunnen helpen om mijn huis comfortabeler te maken?

Het begint met isoleren! Alles wat je niet verliest aan warmte, hoef je niet meer op te wekken.

Grootmoeders tips:

  • Gordijnen sluiten om warmte buiten te houden (zomersituatie), of juist warmte binnen te houden (wintersituatie).
  • Afsluiten trap naar zolder (bijvoorbeeld met zwaar gordijn)
  • Toepassen van tochtprofielen rondom ramen en deuren voorkomt veel tocht.
  • Zonwering:
  • Bomen/grote struiken zijn een natuurlijke manier van koel houden van je woning. In de zomer geeft het schaduw, in de winter laat het licht door.
  • Screens/rolluiken voor de ramen. Wat niet binnenkomt hoef je ook niet naar buiten te brengen.
  • Luiken helpen ook, maar lijken met de afmetingen van onze raamopeningen niet heel toepasbaar.

Zie ook https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/snel-besparen/bespaartips-verwarming/

Die stalen kozijnen… wat moeten we daar mee?

Die stalen ramen zijn grote warmtelekken. Het metalen kozijn kun je het beste vervangen door houten of kunststof kozijnen.

Mijn CV-ketel is aan vervanging toe. Wat adviseren jullie?

We moeten op termijn van het gas af, maar voor verwarmen zonder gas zijn ingrijpende maatregelen nodig. Voor een warmtepomp bijvoorbeeld is zeer goede isolatie in combinatie met een efficiënt ventilatiesysteem een vereiste, iets wat niet eenvoudig te realiseren is bij onze oudere huizen.

Heb je een redelijk goed geïsoleerd huis, dan kun je al wel een stap maken door een zogenaamde hybride warmtepomp aan te schaffen. De warmtepomp verwarmt je huis op de meeste dagen. De cv-ketel schakelt in op koude dagen en zorgt voor warm water. Nadeel is wel dat er een buitenunit nodig is met een ventilator die geluid maakt. Je kunt tot 2021 subsidie krijgen op een (hybride) warmtepomp.

Om op gas te besparen kun je ook een zonneboiler overwegen. Zonnecollectoren op het dak verwarmen daarbij water in een warmwatervat voor douche en eventueel keuken. Voor de cv is het minder geschikt, omdat die vooral in de winter warmte nodig heeft.

https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/energiezuinig-huis/energiezuinig-verwarmen-en-warm-water/warmtepomp-combi-en-hybridewarmtepomp/

Zijn er al dakpannen te koop die tegelijkertijd zonnepaneel zijn?

Deze zogenaamde zonnedakpannen zijn inderdaad al te koop. Op termijn kunnen ze een interessant alternatief zijn voor de bekende losse zonnepanelen. Ze vallen minder op en kunnen in principe mooi geïntegreerd worden in het bestaande dak of dit in zijn geheel vervangen.

Vooralsnog zijn ze echter flink duurder en/of minder efficiënt (qua oppervlak) dan losse zonnepanelen. Bovendien is er onder de zonnedakpan nauwelijks ventilatie. Hierdoor kan deze erg warm worden, waardoor het rendement aanzienlijk daalt.

https://www.vattenfall.nl/kennis/dakpan-zonnepaneel/

Een voorbeeld van een product: https://www.zep.solar

Een quooker … is dat wel echt duurzaam?

Kort antwoord: Een quooker zou iets duurzamer kunnen zijn dan een combinatie van een close-in boiler en een elektrische waterkoker. Uitleg volgt…

Werking Quooker 

Een Quooker lijkt op een gewone kraan maar heeft een reservoir van een aantal liter. Hierin wordt leidingwater in ongeveer een kwartier tijd aan de kook gebracht. (Een Quooker doet dit veel efficiënter dan een ‘gewone’ close-in boiler.) Dit water wordt vervolgens de hele tijd op een temperatuur van 110 graden gehouden (zonder dat het kookt). Hierdoor kun je altijd kokend water uit de kraan halen. Wachten tot de kraan heet wordt is niet nodig. Het warme/kokende water komt direct uit de kraan. 

Water continu verwarmen

Als je de energie die nodig is voor een glas thee uit een Quooker vergelijkt met die uit een waterkoker, dan zie je toch wel een groot verschil. Beide apparaten hebben evenveel energie nodig om het water van leidingwatertemperatuur naar het kookpunt te brengen. De waterkoker is dan klaar, maar de Quooker moet dat water soms nog urenlang op die temperatuur houden. Hoewel het reservoir goed is geïsoleerd, kost dat aan de kook houden toch 10 joule per seconde. Zie het als een lamp van 10 watt die het hele jaar lang brandt. Een kleine rekensom leert ons dat het dus om 87 kWh per jaar gaat. Dit komt neer op ca. €17 extra stroomkosten per jaar. (Hoeveel je per kWh betaalt, hangt af van het energiecontract dat je hebt.) 

Als de Quooker het water dag en nacht aan de kook houdt, begin je dat op den duur wel aan je energierekening te merken. Maar! In een waterkoker kook je vaak meer water dan dat je daadwerkelijk nodig hebt. Dit nadeel heeft de Quooker niet waardoor je nooit te veel verwarmt en op die manier wat energie uitspaart. Voor beide opties valt dus iets te zeggen.

Waterverbruik lager

Waar een Quooker goed op scoort, is het waterverbruik dat hiermee vermindert. In de normale situatie moet je de kraan eerst ongeveer 10 seconden openzetten voordat er warm water uitkomt. Al het koude water dat hiervoor eerst uit de kraan komt, loopt meestal ongebruikt de gootsteen door. Hierdoor wordt iedere keer 3 tot 5 liter water verspild (!). De fabrikant van Quooker vindt dat het product vanwege deze waterbesparing erg duurzaam en efficiënt is. Water besparen is natuurlijk goed, maar kosten van drinkwater in Nederland zijn erg laag en er is geen dreigend drinkwatertekort. Dus de duurzaamheidswinst is hiermee misschien gering. Al kost het ook energie om water te zuiveren, en hoe minder er gezuiverd hoeft te worden door waterbesparing, hoe duurzamer.

Verbruik afhankelijk van gebruik

De Quooker mag dan water besparen, als we het qua verbruik van energie vergelijken met de waterkoker, is de waterkoker misschien wel de winnaar. Hiermee verbruik je maar heel soms wat stroom. Desondanks is de Quooker een handige uitkomst als je snel kokend water nodig hebt, een waarmee je meerdere voordelen beleeft. Het totaalplaatje daarvan kan zomaar zorgen voor een wel lager energieverbruik. De Quooker kun je uitzetten, maar dit is vooral verstandig als je langer dan drie dagen weggaat. Dit in verband met het opnieuw opwarmen van het water én het doorspoelen van de Quooker. De Quooker verbruikt per dag zo’n vijf cent aan energie. Laat je deze een heel jaar aan, dan kost dit je dus 18,25 euro aan stroom. 

Wil je weten hoeveel energie jij verbruikt met je waterkoker en hoeveel dat stroomverbruik je kost? 

Dan kun je dat makkelijk uitrekenen. 

Hoe? 

Schat het aantal minuten dat je de waterkoker per dag gebruikt, vermenigvuldig dit met het aantal dagen aan verbruik. Deel de uitkomst daarvan door zestig (aantal minuten in een uur) en doe dat keer het aantal kW dat de waterkoker verbruikt (hiervoor kijk je naar het vermogen; 1.000 watt = 1 kilowatt). De uitkomst hiervan doe je dan weer maal het stroomtarief dat je betaalt. Op die manier weet je hoeveel je jaarlijks ongeveer betaalt voor het koken van water.

Over zonnepanelen

Over warmtepompen:

Om te bezoeken:

Voor de écht geïnteresseerden, in het Engels